ERIC COLPAERT/TEKST (NL. & EN.)

ERIC COLPAERT (l’oeuvre au noir/l’oeuvre au blanc)

Een kunstwerk is voor Eric Colpaert als een scharnier tussen twee werkelijkheden; onze tastbare, onmiddellijk waarneembare, direct meetbare, alledaagse werkelijkheid en een suggestieve, poëtisch voelbare, transcendente, spirituele of zelfs bovennatuurlijke werkelijkheid.
Zijn werken zijn direct leesbaar in hun onderdelen en helder in hun samenstelling. De presentatie is in belangrijke mate suggestief, wonderlijk, raadselachtig, mysterieus en occult.
Schijnbaar moeiteloos manoeuvreert Colpaert van de ene dimensie naar de andere. Hij toont wat vertrouwd en nabij is: een spinnewiel, een vlag, de skyline van de stad Antwerpen gezien vanaf de linkeroever, een spiegelbol, een paraplu, maar ook wat veraf is, vreemd en soms hypothetisch: de planeten, het heelal, parallelle werelden, suggesties van de vierde dimensie…
Steeds is er zijn intentie van onderzoek, van meten, van in kaart brengen, van toelichten en begrijpelijk maken. Terwijl er evenveel wordt verzwegen als dat er wordt gezegd of getoond en de kunstenaar niet verlegen is om zijn onderwerpen op hun kop te zetten, te spiegelen, te onttrekken aan de natuurlijke wetmatigheden of te ontdoen van alle ernst en conventie.

Colpaert vertrekt veelal van een haastige tekening op een bierviltje, een stukje papier of op de witte zijde van een placemat tijdens een pauze in een kroeg, een tearoom of bij een cultureel evenement.
De schets wordt gescand en in Photoshop bewerkt. Vervolgens ontstaat er een hoogwaardige kwaliteitsdruk op een beperkt aantal exemplaren (1 tot maximaal 7). Zo herinnert het menselijk oog in profiel, dat uit een renaissancedruk werd ontleent, aan het centraal perspectief bij bv. Dürer of Hans Vredeman de Vries. Typisch voor het gebruik van de centraal perspectief is dat wat nabij is groot is en dat wat veraf is klein is. Colpaert tekent echter wat wordt waargenomen isometrisch. Dit wil zeggen dat alle intrinsieke afmetingen van bv. een object gelijk blijven. Er is geen verkorting. Strikt genomen is zoiets maar mogelijk wanneer de afstand tussen het waarnemend oog en datgene wat gezien wordt, astronomisch groot is. Dit gegeven plaatst de kijker meteen ver weg van de aarde en buiten de atmosfeer. Wat ziet de kunstenaar? Een wand in grijs beton, terwijl een ander oog een wand in (hermetisch) zwart ziet. Of het ene oog ziet een wand in grijs beton en een zwarte wand, evenwijdig aan de eerste en aan de andere zijde ervan, maar groter. De werkelijkheid is gelaagd. Ook observeert de kunstenaar een witte volmaakte bol, of meerdere van die bollen. Wat die bollen verbergen lijkt een wolk vibrerende deeltjes te zijn of kinetische energie. In het midden van die wolk is de hoofdletter A te zien. Staat deze voor het Absolute, voor de Almacht of voor het Al tout court?
Bij elk van deze tekeningen ziet de toeschouwer meer dan wat het oog van de tekening ziet.
Het gebruik van de hoofdletter A is relatief nieuw in het oeuvre van Colpaert. Hij wil graag ooit een boek schrijven, fictie of non-fictie of een mengvorm van beide. Alvast is er de A, de eerste letter van ons alfabet. Grafisch sterk door beide aan elkaar gespiegelde diagonalen die een opwaartse beweging suggereren. Het zou Colpaert niet zijn, of er is een tegenbeweging, hier aanwezig door de korte horizontale balk. A staat voor alpha, het begin, de prille communicatie tussen een moeder en haar pasgeboren kindje of voor de dokter die de patiënt A laat zeggen, bij het maken van zijn diagnose. Ook voor: Absoluut, Aanvang, Anarchie, Aap, Adam, Afgezant, Aanmeren, Aanreiken, Aanblik, Aandacht, Aandenken, Aanbiddelijk, Aantoonbaar, Aanbevelen, Aandenken, Aanwezig, Afwezig, Afsterven, Afstand, Avontuur, Autonomie, Autobiografie, Aureool, Atoom, Asceet, Afgelegen (in de zin van zuiver, nog niet door veel beschaving of cultuur beïnvloed), Afdruk, Aarde, Abnormaal, Aardig, Aanzienlijk, Aanwijsbaar, Aanvraag, Aanvaarden, Aantrekkelijk, Aanspreken, Aanspreekbaar, Aanschijn, Altijd, Alwetend, Anciënniteit, Ander(s) zijn, Angst, Anoniem, Antwoord, Afbraak, Actualiteit, Abstract, Absurd, Aardigheid, Afwijken, Al, Algemeen, Allemachtig, Alles, Alternatief, Afspraak, Afscheid, Aankomen, Afgezant, Afgrijselijk, Afgrond, Adres, Aangezicht, Aangenaam, Aankleden…
Tijdens het veelvuldig uitspreken van de A, ontdekte de kunstenaar de meerwaarde van het gebruik van de H.
HA, is een uitroep van blijdschap, het begin van een lach of drukt een begroeting uit, ook verwondering of het vinden van een oplossing. AH is dan weer het tegenovergestelde en heeft te maken met pijn, ongemak, medelijden, wanhoop, zelfbeklag etc. Met de A en de H in wisselende combinatie ontstond het ontwerp voor een geborduurde vlag. De ene zijde is het perfecte spiegelbeeld van de andere zijde. De letters zijn pikzwart op een effen hagelwit veld. De vlag is omzoomd met afwisselende witte en zwarte franjes. Wat het wit/zwart contrast niet alleen versterkt maar eveneens herinnert aan een racevlag waarmee de snelste wagen bij aankomst wordt afgevlagd. Of aan de geblokte logevloer binnen de vrijmetselarij, waarop adepten d.m.v. initiatie rituelen uitvoeren en aan hun onderlinge vriendschap, scholing en geestelijke zuivering werken om een beter mens te worden. De vlag, gevat in een steun van messing, steekt schuin uit de muur. Het is als het ware het eerste signaal van een onzichtbaar leger dat zich nog achter de muur bevindt en mogelijks niet aantreedt.
Een tweede sculptuur in deze tentoonstelling bestaat uit twee oude spinnewielen. Het zijn wellicht de fraaiste exemplaren uit hun soort. Eén staat op de vloer en de ander steunt met drie poten tegen het plafond. Deze ready-made installatie herinnert aan het fietswiel dat Marcel Duchamp op een krukje heeft geplaatst. Naar zijn zeggen amuseerde Duchamp zich om naar het draaien van dit fietswiel te kijken en meer nog naar het schaduwspel ervan over de vloer en op de muur. Het bracht hem rust want in zijn kleine appartement kon hij niet beschikken over een haardvuur om naar het spel van de vlammen te kijken. Volgens Eric Colpaert kwamen spinsters bij het zien van hun draaiende spinnewielen in een quasi trance en kregen ze helderziende vermogens. Door het tweede spinnewiel aan het plafond te bevestigen spiegelt Colpaert onder en boven en spot met de zwaartekracht. Het hier en daar worden relatief. De toeschouwer verliest vaste grond en zijn gedachten komen vrij.
Deze ambachtelijke oude spinnewielen staan in een schril contrast met de andere werken van de tentoonstelling in de witte ruimte van ART PARTOUT GALLERY. Dit herinnert Colpaert aan één van de eindscenes uit de film 2001 A Space Odyssey van Stanley Kubrick en Arthur C. Clarke. Een buitenaardse beschaving ‘ontvangt’ Dave, de enige overlevende astronaut, in een vreemde ruimte met een lichtgevende vloer. Om de bezoeker van de planeet aarde enigszins ‘op zijn gemak’ te stellen werd deze ruimte voorzien van een simulatie van een Louis XV interieur. Een absurder contrast met het astronautenpak en zijn ruimtemodule is niet denkbaar en toch is er sprake van harmonie, maar ook van een laboratoriumopstelling. In deze ruimte wordt de astronaut snel oud en sterft uiteindelijk. Zijn ziel keert terug naar de aarde, die inmiddels is verwoest en zal zorgen voor het begin van nieuw leven.
In veel van de werken appelleert Eric Colpaert op de aanwezigheid en of inmenging van een buitenaardse beschaving. Heel direct door het opvoeren van U.F.O.’s De vraag daarbij is of die U.F.O.’s van ver uit de ruimte tot ons komen of dat de mens deze met zijn fantasie en hunker naar contact, vanaf de aarde ver in de ruimte stuurt. Ook de U.F.O. maakt een scharnierbeweging tussen het hier en daar en tussen het nu en morgen.
Zo uiteenlopend de disciplines zijn waarvan Colpaert zich bedient: zeefdruk, gyclée print, tekening, schets, collage, mixed-media, fotografie, beeldend werk, installatie, uiteenlopend in schaal en op het eerste zicht verschillend van stijl, zo veelomvattend en complex zijn thematiek, zo coherent, zuiver, esthetisch, overzichtelijk, speels, precies en open is zijn oeuvre. Persoonlijk in zijn aanpak, niet onbekend met de verworvenheden van oude meesters uit de 20-tigste eeuw (Russische Constructivisten en Suprematisten, René Magritte, Marcel Duchamp of Marcel Broodthaers) ijvert hij geduldig en nauwkeurig aan zijn verhaal, zijn werk, aan zijn vorm van initiatie.
(Eric Colpaert, Oostduinkerke 02/10/2019)

ERIC COLPAERT (the light and the dark)

As far as Eric Colpaert is concerned, an artwork acts as a kind of hinge between two realities; our tangible, immediately perceptible, instantly measurable, everyday reality and a suggestive, poetic, inspirational, spiritual or even supernatural reality. His work speaks for itself in its individual elements and in the clarity of their composition. The presentation is to a large extent suggestive, miraculous, enigmatic, mysterious and occult. Seemingly without effort, Colpaert navigates from one dimension to another. He shows us what is familiar and close-by: a spinning wheel, a flag, the skyline of the city of Antwerp seen from the left bank of the river, a mirror ball, an umbrella. But also that which is remote, strange and at times hypothetical: the planets, the universe, parallel worlds, suggestions of a fourth dimension… His intention to research, measure, chart, explain and clarify is always in the foreground. Whilst there is just as much kept back as there is said or shown, and the artist does not shy away from turning his subjects upside down, or mirroring them, or withdrawing them from the impact of natural laws or eliminating any form of seriousness or convention.

Colpaert usually starts from a hastily created drawing on a beer mat, a piece of paper or the white back of a placemat during a break in a pub, tearoom or at a cultural event. The sketch is then scanned in and processed in Photoshop, creating a limited number of high quality prints (1 to maximum 7). For instance, the human eye in profile, derived from a Renaissance print, reminds us of the central perspective of, for example, Dürer or Hans Vredeman de Vries. A typical feature of using a central perspective is that what is close-by looks large and what is far away small. Colpaert, however, draws what is perceived in isometric proportions, i.e. any intrinsic measurements of, for example, an object remain the same. There is no contraction. Strictly speaking this is only possible when the distance between the observing eye and what is being seen is astronomically large. This given instantly places the viewer far away from the earth and outside its atmosphere.

What does the artist see? A grey concrete wall, whilst another eye sees a (hermetically) black wall. Or one eye sees a grey concrete wall and a black wall, parallel to the first one and on the other side of it, but larger. Reality is layered. The artist also observes a perfect white ball, or even several balls. They appear to be concealing a cloud of vibrating particles or kinetic energy. And at the centre of the cloud we can see a capital A. Does this represent the Absolute, the All Powerful or the All in general? In each of these drawings the onlooker registers more than what the eye makes of it.      

The use of a capital A is relatively new in Colpaert’s oeuvre. He would also like to write a book, fiction or non-fiction, or a combination of both. In the meantime there’s the A, the first letter of our alphabet. A strong graphic presence with mirroring diagonals that suggest an upward movement. It wouldn’t be Colpaert without a counter element, in this case the short horizontal stroke. A stands for Alpha, the beginning, the early communication between a mother and her newborn baby or for a doctor who tells a patient to say ‘A’ when making a diagnosis. Also for: Absolute, Advent, Anarchy, Ape, Adam, Abandon, Abduction, Acceleration, Abundance, Acceptation, Abstract, Adorable, Acclamation, Accompaniment, Achievement, Attendance, Absence, Adhesive, Acknowledgement, Adventure, Autonomy, Autobiographical, Aureole, Atom, Ascetic, Authentic (in the sense of pure, not yet tainted much by civilisation or culture), Ability, Above, Abnormal, Accommodation, Access, Air, Application, Ascension, Attractive, Address, Approachable, Apparition, Always, All knowing, Archangel, Apology, Aura, Aspect, Answer, Anonymous, Acquisition, Actuality, Absurd, Amiability, Anterior, Almighty, Alternative, Arrangement, Adieu, Arrival, Agent, Abyss, Address, Apology, Amiable, Aviator…

When frequently pronouncing the A, the artist discovered the additional impact of adding an H. ‘HA’ is an expression of happiness, the start of a smile or even a sign of a greeting, of wonder or of finding a solution. ‘AH’ on the other hand has the opposite effect and is associated with pain, discomfort, pity, desperation, self-pity etc. Using the A and H in varying combinations produced a design for an embroidered flag. One side perfectly mirrors the other side. Intense black letters are set against a plain and pure white background. The flag is edged with an alternating white and black fringe, which not only emphasises the white/black contrast, but also reminds us of a racing flag used to flag down the arrival of the fastest car. Or the blocked floor in a freemason’s lodge, where followers conduct initiation rituals and engage in friendships, training and spiritual cleansing in order to become better human beings. The flag, held in a brass support, protrudes from the wall at an angle. It could be the first sign of an invisible army, which is still hidden behind the wall but may well never arrive.

A second sculpture in this exhibition consists of two old spinning wheels. These could well be the most attractive examples of their kind. One stands on the floor and the other one rests with three legs on the ceiling. This ready-made installation reminds us of the bicycle wheel that Marcel Duchamp placed on a small stool. Duchamp maintained that he entertained himself by looking at the revolving wheel and, even more so, its shadow play across the floor and wall. He felt that it relaxed him because he couldn’t have an open fire in his small apartment to watch the flickering flames. According to Eric Colpaert the women using the spinning wheels used to fall into a kind of trance, which gave them visionary powers. By attaching the second spinning wheel to the ceiling Colpaert is mirroring top and bottom and mocking gravity. The here and the there are becoming relative concepts. The onlooker loses his foothold and starts to free wheel his thoughts. These old artisanal spinning wheels are in sharp contrast with other work in the exhibition in the white space of the ART PARTOUT GALLERY. It reminds Colpaert of one of the final scenes in the film 2001 A Space Odyssey by Stanley Kubrick and Arthur C. Clarke. An extra-terrestrial civilisation ‘welcomes’ Dave, the only surviving astronaut, in a weird space with a light emitting floor. In order to make the earthly visitor ‘more at home’ the space was equipped with a simulated Louis XV interior. A more absurd contrast with the astronaut’s space suit and space module cannot be imagined, and yet there is a sense of harmony as well as a clinical set-up. The astronaut soon ages in this space and eventually dies. His soul returns to earth, which has been destroyed in the meantime and will lead to a new beginning.

In many of his works Eric Colpaert refers to the presence of, and/or interference from, an extra-terrestrial civilisation. Quite specifically by introducing UFOs. The question that arises is whether these UFOs are visiting us from far away in space, or that man with his fantasy and hunger for contact is sending them from earth far into space. UFOs also represent a kind of link between the here and the there, the present and the future.

Colpaert employs a huge range of different disciplines: screen printing, giclée print, drawing, sketching, collage, mixed media, photography, visual artwork, installation, varying in scale and at first glance different in style. As comprehensive and complex his themes are, as coherent, pure, aesthetic, organised, playful, precise and open his oeuvre is. With a personal approach, and a degree of familiarity with the skills of 20^th century old masters (Russian Constructivists and Suprematists, René Magritte, Marcel Duchamp or Marcel Broodthaers) he patiently and precisely develops his narrative, his oeuvre to his form of initiation.
(Eric Colpaert, Oostduinkerke 02/10/2019.Translation: Marleen Wauters – Antwerpen)